Feliks Snopek – Życiorys

feliks_snopek

Feliks Dionizy Snopek urodził się w Warszawie 28 sierpnia 1897r. z ojca Feliksa, matki Scholastyki z Lewandowskich.

Pochodził ze starej warszawskiej rodziny. Ukończył rosyjskie gimnazjum w 1915r. Później pracował, początkowo jako praktykant, w drukarniach do 1918 roku. W lutym 1919r. został powołany do wojska, do Krakowa. Wziął udział w wojnie polsko – bolszewickiej 1920r.

W 1921r. jako ochotnik, został skierowany do uczestnictwa w III Powstaniu Śląskim. Tam w czasie walk został ranny i przewieziony do wojskowego szpitala w Dziedzicach.

Po wyleczeniu został zwolniony z wojska. Później jako podoficer rezerwy został skierowany do służby w Policji Państwowej na Kresach, ale pełnił tam służbę krótko.

Po powrocie z Kresów pracował w różnych przedsiębiorstwach w Warszawie, m. In. W istniejącej tak placówce samochodowej Forda. W latach trzydziestych rozpoczął pracę w Miejskich Zakładach Komunikacyjnych w Warszawie, w służbie ruchu.

Wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej.

W 1939 roku nie został zmobilizowany.

W 1940 rozpoczął działalność konspiracyjną dzielnicy Wola, tworząc grupę, która zajmowała się małym sabotażem.

Później ta samodzielna grupa F. Snopka została włączona do organizowanej 4 kompanii „Warta”, batalionu „Kiliński” Armii Krajowej, a plut. Feliks Snopek ps. „Sławek” został szefem tej kompanii.

W 1943 roku został aresztowany przez Gestapo. Przed gestapowców do mieszkania zdążył ukryć dokumenty kompanii pod materacem łóżeczku małej siostrzenicy i gestapowcy ich nie znaleźli.

Więziony w siedzibie Gestapo, w Al. Szucha, został wykupiony za łapówkę przez dowództwo batalionu „Kiliński”.

Po zwolnieniu z więzienia nie wrócił już do pracy w Miejskich Zakładach Komunikacyjnych i ukrywał się do wybuchu Powstania.

Utrzymywał rodzinę trudniąc się handlem i różnymi dorywczymi pracami.

Powstanie rozpoczął jako szef 4 kompanii „Warta” batalionu „Kiliński”. W czasie wycofywania kompanii na Stare Miasto został lekko ranny w nogę. Już na Starym Mieście objął dowództwo plutonu i jako dowódca plutonu brał udział w całej obronie Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki 2. Z plutonu tego 15 powstańców poległo 20 zostało rannych.

W czasie ewakuacji ze Starego Miasta dowodził grupą około 150 osób, która kanałami przeszła na Żoliborz.

Po odmówieniu dowódcy Obwodu Żoliborz AK, ppłk. Żywicielowi (Mieczysław Niedzielski) powrotu z grupą na Stare Miasto i kategorycznym domaganiu się zaopiekowania przyprowadzonymi kanałami ludźmi, został aresztowany na 14 dni. Po rehabilitacji odmówił służby w żandarmerii i na swoją prośbę został skierowany do zgrupowania bojowego mjr. Żubra.

Początkowo, na krótko, jako zbrojmistrz 2 kompanii, a później dowódcą placówki – 15 powstańców – w kompleksie budynków – ul Gdańska 2/4.

W czasie ewakuacji Żoliborza, w dniu 30 września 1944r., został ranny w rękę i nazajutrz po wyjściu z ukrycia dostał się do niewoli.

Rozkazem z dnia 14 września 1944 roku został odznaczony Orderem Virtuti Militarii – po wojnie dokumenty odznaczeniowe przesłane do Komisji Weryfikacyjnej AK w Londynie – zaginęły.

Po kapitulacji Powstania Warszawskiego poprzez obóz przejściowy w Pruszkowie i Żyrardowie został wraz z innymi powstańcami przewieziony do obozu jenieckiego Stalagi XIA w Altengrabow, w Dolnej Saksonii (nr. jeniecki 47694).

W szpitalu obozowym (Komando – Lazaret „A”) usunięto mu 4 odłamki z rannej ręki. Po szybkim zagojeniu się ran zgłosił się na ochotnika do Komendy szpitala na sanitariusza. Po krótkim przeszkoleniu został sanitariuszem i obowiązki te pełnił do końca pobytu w obozie. Wtedy wspomagał będących w obozie – poetę K. I. Gałczyńskiego i wydawcę K. Gebethnera.

W dniu 2 maja 1945 roku obóz wyzwoliły wojska amerykańskie, a później, w dniu 8 maja 1945r. przejęły go wojska radzieckie.

W dniu 11 maja 1945r. obóz otwarto i można było wracać do Polski.

Wrócił szybko do Warszawy i rozpoczął pracę w Miejskich Zakładach Komunikacyjnych.

Rozpoczął tez ponowną działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej oraz w Związku Inwalidów Wojennych i środowisku byłych żołnierzy batalionu „Kiliński” AK.

Był wtedy wielokrotnie przesłuchiwany i zatrzymywany przez służbę bezpieczeństwa przez wiele lat, nawet do 1960roku.

Wracał z tych przesłuchań bardzo zmaltretowany. W Miejskich Zakładach Komunikacyjnych pracował do końca lat czterdziestych i w ramach narastającego stalinizmu został zwolniony z pracy jako żołnierz AK. Zatrudniał się w różnych przedsiębiorstwach, ale był z nich kolejno zwalniany.

W końcu udało mu się zatrudnić w przedsiębiorstwie „Dom Książki” w Warszawie. Zajmował się tam wydawnictwami w języku rosyjskim, który znał znakomicie. Doczekał tam emerytury.

Feliks Snopek został odznaczony przez władze PRL:

– Krzyżem Walecznych – 1964 rok,

– Krzyżem Partyzanckim – 1959 rok,

– Warszawskim Krzyżem Powstańczym – pośmiertnie – 1983 rok,

oraz medalami i odznaczeniami pamiątkowymi.

Przez władze w Londynie – Krzyżem Ak – w 1971 roku.

Do śmierci działał w środowisku byłych żołnierzy batalionu „Kiliński” AK. Działalność Feliksa Snopka w czasie Powstania opisana jest w kilku powstańczych opracowaniach.

Zmarł dnia 27 grudnia 1974 roku i został pochowany z powstańczymi honorami w grobie rodzinnym na Cmentarzu Wolskim w Warszawie.

 

 

Aleksandra Gabryś z d. Baryń

Włodzimierz Graf

 

 

Warszawa, dnia 30. 09.2011r

Comments are closed.